සෑම සමාජයකම පාහේ නොයෙක් අවස්ථා සැමරීම් වස් උත්සව පවත්වනු ලැබේ. අප රටෙහිද එබඳු උත්සව ගණනාවකි. සිංහල හින්දු අලූත් අවුරුදු උලෙළ ඉන් ප‍්‍රමුඛ උත්සවයකි. සිිංහල යනු ජනවර්ගයක්, ජාතියක් වන අතර හින්දු යනුවෙන් අප හඳුනන්නේ ’’ආගමකි’’. අවුරුදු ගැන කියන කළ ඇතැම් ලිපි ලේඛනවල හින්දු අදහස අත්හැර සිංහල අවුරුද්ද යනුවෙන් පමණක් වහරනු ලැබේ. ‘‘අවුර් + ඉද්ද’’ යනු සූර්යයා භූමියට ඍජුව සිටින අවස්ථාව නිසා මේ නම ලැබිණැයි අරිසෙන් අහුබුදු මහතා දක්වයි. කාමෝත්ස්ව, සූර්ය උලෙළ පෙර පැවතිය ද වර්තමානයේ එබඳු දෑ නොපැවැත්වේ. දඩ යාත‍්‍රා, දඩ කෙළි යනුවෙන් පැවැත්වුණු වසන්ත උත්සව බුදු දහම මෙරට පැමිණියායින් පසු බෞද්ධ මුහුණුවරක් ගෙන හිංසා පීඩාකාරී මදනෝත්සව වැනි දෑ ලක් බිමෙන් තුරන් වී ගියා යැයි අනුමාන කළ හැකිය.
සූර්යයා මීන රාශියෙන් මේෂ රාශියට පැමිණ නව ගමනක් යෑමට පටන් ගැනීම අලුත් අවුරුදු උදාවයි. සූර්යයා වටා ඇති ග‍්‍රහ වස්තූන් ගමන් කරනු ලැබේ. එහෙත් අප පුරුදු වී සිටින්නේ සූර්යයා ගමන් කරන බව පැවසීමටයි. සිංහල මාස ක‍්‍රමයට අනුව මෙය සිදු වන්නේ බක් මාසයේදීය. සියවසකට පමණ ඉහත දී මැදින් මස අවුරුදු උදා වූ බව කියැවේ. ‘‘අපේ‍්‍රල්’’ යනු ‘‘විවෘත වීම’’ යන්නය. මහ පොළව සොබා දහම විවෘත වීම යනුවෙන් අදහස් කැරේ. ගස් කොළන් මලින් පලින් බර වූ අස්වනු නෙළා ගෙට ගත් වාසනාවන්ත කාලයකි, බක් මාසය.
ණය බරින් නිදහස් වීම, නිවෙස් පිරිසිදු කිරීම, ගොම මැටි ගෑම, හුණු පිරියම් කිරීම, ආහාර පාන වර්ග කැවිලි පෙවිලි සකස් කිරීම සහ අලුත් ඇඳුම් සකසා ගැනීම අවුරුද්ද එන විට කරනු ලබන කටයුතු ය. පරණ අවුරුද්ද සඳහා සඳ බැලීම සිදු කෙරේ. බදාදා වැනි සුභ දිනක නව සඳ දැකීම සිදු කොට ඇත. සියලූ දුකඳුරු තුනී කොට සෞභාග්‍යය උදා කිරීම එහි එක් අදහසකි. මෙය හින්දු සිරිතකි. පරණ අවුරුද්දට නෑමද ඊළඟට සිදු වේ. සිත කය පිරිසිදු කර ගැනීමෙන් තම තමන් වෙතින් අනිත් අයට සිදු වූ වැරදිවලට සමාව ඉල්ලනු ඇත. කණගාටුව ප‍්‍රකාශ කිරීම සහ නෑ හිත මිතුරන් බැහැදැකීම ද සිදු කෙරේ.
පළාත් හා පෙදෙස්බදව වෙනස්කම් පැවතිය ද සුභ නැකතට අලූත් අවුරුදු සිරිත් විරිත් ඉටු කිරීම වැදගත් බව පොදුවේ පිළිගනිති. මේ වටිනාකම් සහ ධර්මතා නැවත මතක් කොට ඉටු කිරීමකි. ගමේ නගරයේ විහාරගෙයි ඝණ්ඨාව නැකතට නාද කෙරේ. ගම සහ පන්සල අතර මනා සම්බන්ධයක් පැවතුණි. ඇතැම් මිනිස්සු අවුරුද්ද ලැබීමට පෙර ගමේ විහාරයට ගොස් වියළි ආහාර, කල් තබා ගත හැකි ආහාර දැකුම් කදක් ලබා දෙයි. පුණ්‍ය කාලය අවසානයේ ලිප් බැඳීම, ගිනි මෙළවීම. කිරිබත් පිසීමට කාලය එළැඹේ.
ඇතැම් තැන්වල කිරි උතුරුවා සශ‍්‍රීකත්වය, සෞභාග්‍යය අපේක්‍ෂා කෙරේ. තම නිවස අගහිඟකමින් තොරව ලෙඩ දුක් නැතිව පවත්වා ගැනීම ප‍්‍රාර්ථනා කෙරේ. අවුරුදු ගනුදෙනුව ගුණ යහපත් වත් පොහොසත්කම් ඇති කෙනකු සමඟ ඉටු කෙරේ. පෙර ගම්වල පැවති සිරිතක් නම් ළිඳ සමඟ ගනු දෙනු කිරීමයි. ගොවියකු නම් උදැල්ලෙන් බිම් කොටා වැඩ අල්ලනු ඇත. කිරි ගහකට කෙටීම, කිරි ගහක් සිටුවීම, කුඩා දරුවන්ට අත් පොත් කියැවීම ද සිදු කරනු ලැබේ. අලූත් ඇඳුම් පැළඳුම් ලබා දීම, බුලත් හුරුළු දී වැඩිහිටියන් නැමදීම නොයෙක් ගෘහස්ථ සහ එළිමහන් ක‍්‍රීඩාවල යෙදීම සිදු කෙරේ. සෑම කටයුත්තකදීම බුදුන්, දහම්, සඟුන් පෙරටුව සිදු කැරෙයි. පන්සිල් ගැනීම, ගාථා, පිරිත් සජ්ඣායනය, මෛත‍්‍රී කරුණාවෙන් ක‍්‍රියා කිරීම අපේක්‍ෂිතය. සුරා පානයෙන් වැළකී බෞද්ධ චාරිත‍්‍ර වාරිත‍්‍ර ක‍්‍රම අනුව රංඩු සරුවල් නොවී සතුටින් සැහැල්ලූවෙන්, විනෝදයෙන් ධාර්මිකව ජීවත් වීමට අදිටන් කර ගනිති. මෙහිදී සාමූහිකව ජීවත්වීමට අදිටන් කර ගනිති. එනම් සාමූහිකත්වය අගය කැරෙයි. පන්සල සමඟ පවතින ළඟ සම්බන්ධකම් අනුව දැහැමෙන් සෙමෙන් ජීවත් වීමේ වැදගත්කම මෙහිදී තව දුරටත් අවධාරණය කැරෙයි. පූජ්‍ය බද්දේගම විමලවංශ හිමියෝ අපේ සංස්කෘතිය නම් ග‍්‍රන්ථයේ මේ ගැන විස්තර ලියා තැබූහ. පුරාණයේ නැකැත් ලියා අවුරුදු සීට්ටුව සකසා ගමට දෙනු ලැබේ.
දහමහ දෝසය අස්කිරීම, කුණු ටිකිරට බත් දීම යනුවෙන් කියැවෙන්නේ කිළි කුණු ඉවත් කොට පිරිසුදු වීම වැදගත් කටයුත්තක් බවයි. මහාචාර්ය දයා අමරසේකර, ඒ.කේ.ජී. ජයසිංහ හා ඒ. හේමන්ත කුමාර වැනි සමාජ විද්‍යාඥයෝ මේ ගැන ලිපි සැකසූහ. මාර්ටින් වික‍්‍රමසිංහ, මුණිදාස කුමාරතුංග ආචාර්ය නන්දදේව විජේසේකර, මහාචාර්ය විනී විතාරණ වැනි වියත්හු අවුරුදු සිරිත් විරිත් ගැනත් එහි ඇති බෞද්ධාගමික මුහුණුවරත් දක්වාලූහ. අවුරුදු උදාවේදී ඊට මුහුණ දිය යුත්තේ සිහි එළැඹ ගෙනය. ප‍්‍රමාද දෝස සිදු නොවිය යුතුය. අතපසුවීම්වලට ඉඩ නැත. හිතේ මෛත‍්‍රිය, කරුණාව සමඟ එකමුතුව සමඟියෙන් සහයෝගයෙන් සහජීවනයෙන් සාමූහිකව ක‍්‍රියා කිරීමෙන් එලොව මෙලොව යහපත් සරු ප‍්‍රතිඵල උදා කර ගත හැකිය. ගත පමණක් පිරිසිදු කොට කෙළෙස් නිවා ලියා නොහැකි බව බමුණන්ට, නිගණ්ඨයින්ට බුදුපියාණෝ දේශනා කළහ. එහෙත් සිරුර පවිත‍්‍රව තබා ගැනීමේ වැදගත් සෞඛ්‍යමය ක‍්‍රියාකලාපය බුදු රජහු දේශනා කළහ. ස්නානය සඳහා ඖෂධීය ගුණයෙන් නානු සකසා ගැනීම විහාරයෙන් සිදු කැරෙයි. නානු හිස ගැල්වීම භික්‍ෂූන් වහන්සේ නමක් වෙතින් සිදු වේ. නැතිනම් වෙදරාළ ඉටු කරන සිරිතකි. නානු ගා නා පිරිසුදුව සිත කය යහපත්ව පවත්වා ගැනීම සංවර්ධනය යන නූතන සංකල්පය තුළ පවා පිළිගන්නා අදහසකි.
ආචාර්ය ප‍්‍රණීත් අභයසුන්දර
(උපුටා ගැනීම අප්‍රේල් කලාපයෙන්)
No comments:
Post a Comment