නව වර්ෂය උදාවීම සමඟ ප‍්‍රකාශයට පත් වූ ‘ජීවිතයට දහම් පාසල’ සඟරාවට සිනාසෙන සුදු හාමුදුරුවෝ ලිපි පෙළ යටතේ අප සැපයූ ලිපියේ මාතෘකාව නව අවුරුදු අධිෂ්ඨානයයි. සිනාසෙන සුදු හාමුදුරුවෝ හෙවත් අජාන් බ‍්‍රහ්මවංසෝ මහතෙරුන් වහන්සේ විසින් 2009 වර්ෂය උදාවීම නිමිත්තෙන් පර්ත් නුවර බෝධියානා ධර්ම මධ්‍යස්ථානයේදී Reasonable Resolutions නැතහොත් සාධාරණ අධිෂ්ඨාන මැයෙන් පැවැත්වූ දේශනයකින් උපුටාගත් කොටස් එම ලිපියෙහි ඇතුලත් විය. පැයක පමණ කාලයක් පැවැත්වූ දීර්ඝ දේශනයකින් උපුටාගත් කොටස් පමණක් ඇතුලත් එම ලිපි පෙළේ දෙවන ලිපිය හෙවත් අවසාන ලිපිය අපි මෙවර ඉදිරිපත් කරන්නෙමු.
අධිෂ්ඨානය කියන්නේ අභිමතාර්ථවලටයි.
අවුරුද්දක් අවසන්වී තවත් අවුරුද්දක් උදාවීම වැනි සංක‍්‍රාන්ති අවස්ථාවල ඉදිරිකාලය සඳහා අධිෂ්ඨාන ඇතිකර ගැනීම සිරිතක්ව ඇති බව පවසන උන්වහන්සේ අධිෂ්ඨාණ යන්න හැදින්වීමට goalsයන යෙදුමද භාවිතා කරයි. goals යන යෙදුම සඳහා අභිමතාර්ථ නැතිනම් අනාගත අපේක්‍ෂා නම් සිංහල යෙදුම උචිත යැයි අපි සිතන්නෙමු. අධිෂ්ඨාන නැත්නම් අනාගත අභිමතාර්ථවල පිහිටුවීම ගැන පවසන බ‍්‍රහ්මවංසෝ හාමුදුරුවෝ අනාගතයේ ඉටුකර ගැන්මට අපේක්‍ෂා කරන අධිෂ්ඨාන, සාධාරණ විය යුතුවාසේම, ඉටුකරගත හැකිවූත්, ප‍්‍රයෝජනවත් වියයුතු වූත්,අධිෂ්ඨාන විය යුතු බව අවධාරණය කරයි.
සාධාරණ නොවූ, ඉටුකර ගත නොහැකි එමෙන්ම, ප‍්‍රයෝජනවත් නැති අධිෂ්ඨාන ඇතිකර ගත්විට එවැනි අධිෂ්ඨාන ඉටු නොවූ විට සිතේ කළකිරීමක්, බලාපොරොත්තු කඩවීමක් ඇතිවන බවද උන්වහන්සේ පවසයි. ‘‘මම උදාවූ වර්ෂයේදී හොඳට භාවනා කරනවා. මම උදාවූ වර්ෂයේදී දවසට පැය ගණනක් භාවනා කරනවා.’’ දැඩි අධිෂ්ඨාන ඇතිකර ගැනීම නිසරු, අමන ක‍්‍රියාවක් බව පවසන උන්වහන්සේ, වැදගත් වන්නේ භාවනා කරන්නේ කුමක් සඳහාද යන්න බව පවසයි. භාවනා කරන්නේ සන්සුන් සිතින්, හොඳ සිහියෙන්, මෛත‍්‍රියෙන් හා කරුණාවෙන් යුත් ජීවිතයක් ලබන අවුරුද්දේ ගතකිරීමට නිසා අධිෂ්ඨාන ඇතිකර ගත යුත්තේ ඒ සඳහා බව පවසයි. එය භාවනාවෙන් අපේක්‍ෂා කරන ප‍්‍රාප්තියයි. භාවනාව යනු ඒ සඳහා ලඟාවන ක‍්‍රියාවලිය හෙවත් මාර්ගයයි. අධිෂ්ඨාන ඇතිකරගත යුත්තේ අවසානයේදී එළඹීමට අපේක්‍ෂා කරන ප‍්‍රාප්තිය ගැන මිස ඒ සඳහා ලඟාවන මාර්ගය නැත්නම් ක‍්‍රියාවලිය ගැන නොවන බවද උන්වහන්සේ පවසයි. ‘‘ලබන අවුරුද්දේ ලොතරැයියක් දිනනවාමයි. ලබන අවුරුද්දේ තව තවත් ධනවත් වෙනවාමයි ලබන අවුරුද්දේ තව තවත් කීර්තිය, ගරු නම්බු රැුස්කර ගන්නවාමයි’’ වැනි අධිෂ්ඨාන ඇතිකර ගනුයේ නිසරුකම පිළිබඳව උන්වහන්සේ පැවසූ ඔවදන් අපි පසුගිය ලිපියේදී සාකච්ඡා කළෙමු.
තව තවත් ධනය නොව උපයාගත් ධනය සතුටෙන් භුක්ති විඳින්න.
තමා දන්නා බොහෝ ධනවතුන් අසතුටෙන් සිටින බවත් උපයාගත් ධනය නැතිවීම් ගැන බයෙන් සිටින බවත් තව තවත් ධනය සෙව්වේ අතෘප්තියෙන් සිටින බවත් උන්වහන්සේ පවසයි. ‘‘ඔබට තව තවත් ධනය අවශ්‍යව තිබෙනවා නම් ඔබ දැනටමත් උපයාගෙන සිටින ධනයෙන් වින්දනයක් ලැබීම නැත්නම් සැප පහසුකම් ලැබීම නතර වේ’’ යැයි නවසීලන්තයේ කියමනක් තිබෙන බව පවසන උන්වහන්සේ දැනටමත් උපයාගෙන තිබෙන ධනය ප‍්‍රයෝජනයට ගෙන, එම ධනයෙන් වින්දනයක් ලැබීමට, තව තවත් ධනය ඉපයීම ගැන සිතීම බාධාවක් බව එම කියමනේ අර්ථය බව පවසයි. අතෘප්තියෙන් තව තවත් ධනය ඉපයීම ගැන වෙහෙසීම යනු දැනටමත් උපයාගෙන තිබෙන ධනය අපතේ යැවීමකි.
කටේ එක කටයි, අතේ තවත් කටක්
මේ කියමන සනාථ කිරීමට ඔබට කල හැකි කදිම පරීක්‍ෂණයක් උන්වහන්සේ යෝජනා කරයි. ඔබ දහවල් හෝ රාත‍්‍රී හෝ භෝජනය ගන්නා විට අතින් කෑම කන්නේ නම්, එක කෑම කටක්, අනා කටේ දමා ගන්නා අතර, ඊලඟ කෑම කට පිඟානේ සූදානම් කර ගැනීමටත් වෙහෙසෙන්නේ නම් ඔබ දැන් කටට දමාගත් කෑම කටෙහි රසය, වින්දනය, තෘප්තිය නිසියාකාරව ඔබට ලබාගත නොහැකියි. ඒ නිසා එක්වරකට කල යුත්තේ එක දෙයයි. කටට දමාගත් කෑම කටෙන් රසය විඳීම පමණයි. උපයාගත් ධනය හරියාකාරව පරිභෝජනය නොකර, පිඟානේ තවත් කෑම කටක් ලක ලැහැස්ති කරන්නා සේ, තව තවත් ධනය ඉපයීමට වෙහෙස වෙන්නාට සමාන බව උන්වහන්සේ පවසයි. ‘‘ධනය උපයාගත් විට එම ධනය පරිහරනය කරමින් සැප විඳින්න. විවේක, විනෝද වන්න. එසේ නොකොට තව තවත් ධනය ඉපයීම ගැන සිතන්නා කවදාවත් උපයා ගත් ධනයෙන් හරි හමන් සැපක් නොවිඳ අතෘප්තියෙන් හා අසතුටෙන් පසු වේ.’’
සැලකිලිමත් වීම නැත්නම් රැක බලාගැනීම නව අවුරුදු අධිෂ්ඨානයක් කරගන්න.
නව අවුරුදු අධිෂ්්ඨාන පිළිබඳ මෙම දේශනයේදී අජාන් බ‍්‍රහ්මවංසෝ හාමුදුරුවෝ වැඩි වශයෙන් අවධාරණය කළේ ඉංග‍්‍රීසියෙන් Caring යනුවෙන් හඳුන්වන සිංහලෙන් සැලකිලිමත් වීම, උවටැන් කිරීම, රැකබලා ගැනීම යන අර්ථ දෙන ක‍්‍රියාව පිළිබඳ අධිෂ්ඨානයයි.
‘‘වෛද්‍යවරු, හෙදියන්, මනෝ විද්‍යඥයන්, මනෝ චිකිත්සකයන් වැනි රෝගීන්ට ප‍්‍රතිකාර කරන අය තමන්ගෙන් ප‍්‍රතිකාර ගන්නා රෝගීන් සුවපත් කිරීමට අධිෂ්ඨාන කරගත්තොත් එයින් ඇතිවන්නේ කළකිරීමක්. බලාපොරොත්තු කඩවීමක්. බොහෝ රෝගීන් සුවපත් කරන්නට නොහැකිවීම එයට හේතුවයි. මේ නිසා සුවපත් කිරීම (Cure) වෙනුවට රෝගීන් ගැන සැලකිලිමත් වීම, ඔවුන් රැක බලාගැනීම, ඔවුන්ට උවටැන් කිරීමට අධිෂ්ඨාන කරගත යුතුයි. එවිට සිත කළකිරෙන්නේ නැහැ. සමහර විට සැලකිලිමත් වීම නිසියාකාරව රැක බලාගැනීම නිසා, අතුරු ඵලයක් වශයෙන් රෝගීන් සුවපත් වෙන්නත් ඉඩ තිබෙනවා.’’ යැයි උන්වහන්සේ පවසයි. පුද්ගලයන් ගැන සැලකිලිමත් වෙමින් ජීවත් වීමට නව අධිෂ්ඨානයක් ලබාදෙන බව පවසන උන්වහන්සේ ගිලනුන්ට පමණක් නොව වෙනත් අය කෙරෙහිද සැලකිලිමත් වීමේ වටිනාකම විස්තර කරමින් අප සැලකිලිමත් විය යුත්තේ, රැකබලා ගත යුත්තේ කවුරුන්ද යන ප‍්‍රශ්නයට පිළිතුරක් සැපයීමට මතු විස්තර වන ගල් ගුහාවේ විසූ හාමුදුරුවන් හත්දෙනාගේ කතාව ගෙනහැර පෑවේය.
ගුහාවේ වැඩ විසූ හාමුදුරු හත්දෙනාගේ කතාව
වනාන්තරයක් මැද පිහිටි ගල් ගුහාවක හාමුදුරුවරුන් හත්දෙනෙක් භාවනා කරමින් සිටියෝය. ‘‘සියලූ සත්වයෝ නිදුක් වෙත්වා, නිරෝගී වෙත්වා, සුවපත් වෙත්වා’’ යැයි මෛත‍්‍රී භාවනාවේ නියැලී සිටි මේ හාමුදුරුවරුන් හත්දෙනාගේ නායක හාමුදුරුවෝ තර්ක විතර්කයෙහි, දක්‍ෂ, නැණ නුවණින් හෙබි හාමුදුරු කෙනෙකි.
දෙවැන්නා උන්වහන්සේගේ සහෝදරයාය. තුන්වැනි හාමුදුරුවෝ නායක හාමුදුරුවන්ගේ කල්‍යාණ මිත‍්‍රයාය. සිවුවැන්නා නායක හාමුදුරුවන්ගේ සතුරෙකි. නිතරම නායක හාමුදුරුවන්ට සතුරුකම් කරන හාමුදුරු කෙනෙකි. පස්වැන්නා ඉතාම වියපත් අපවත් වෙන්න ඔන්න මෙන්න කියා සිටි වයසක හාමුදුරු කෙනෙකි. සයවැන්නා බරපතල ව්‍යාධියකින් පෙලූනු රෝගියෙක්. ඇත්තටම කිව්වොත් උන්වහන්සේද මරණාසන්නය. සත්වැන්නා කිසිම කමකට නැති කිසිම වැඩක් හරියට කරන්නේ නැති හාමුදුරු කෙනෙකි. සිවුර ඇන්දත් වැරදි විදියටය. පිරිත් කිව්වත් වරද්ද වරද්දවා උන්වහන්සේ නම් කිසිම ‘රහක්’ නැති විදියේ හාමුදුරු කෙනෙකි. මේ හත්දෙනා ගල්ගුහාවේ වැඩ වසමින් භාවනා කළෝය. මං පහරමින් සිටි පල්හොරු කණ්ඩායමක් මේ වනාන්තරයට රිංගා ඇවිදිමින් සිටි අතරවාරයේ මේ ගුහාව දුටුවෝය. ‘‘අපේ මූලස්ථානය කරගන්න කියාපු තැන. ගම්වලට ගිහින් මංකොල්ල කන හොරබඩු ගෙනල්ල හංගන්න කියාපු තැන.’’ යැයි සිතා ගුහාවට රිංගූ පල්හොරුන්ට භාවනාවේ නියැලී සිටි හාමුදුරුවරුන් හත්දෙනා දැකගත හැකිවිය. ‘‘අපි තොපි හත්දෙනාම මරනවා. මරලා මේ ගුහාව අත්පත් කරගන්නවා’’ හොර නායකයා කෑගැසුවේය. ‘‘එහෙම කරන්න එපා. අපි භාවනා කරන හාමුදුරුවරු. අපට හිරිහැර කරන්න එපා’’ නායක හාමුදුරුවන් හොරුන්ට කරුණාවෙන් කතා කළ විට දමනය වූ හොරු මෙසේ කීවෝය.
‘‘හොඳයි, ඔබ වහන්සේගේ ඉල්ලීම නිසා අපි හත්දෙනාම මරන්නේ නැහැ. ඒත් අනිත් අයට අනතුරු හඟවන්න එක හාමුදුරු කෙනෙක් විතරක් මරනවා. අනිත් අය නිදහස් කරනවා. මරන්නේ කවුද?
කියලා තෝරා දෙන එක ඔබ වහන්සේට බාර දෙනවා.’’
දැන් නායක හාමුදුරුවන්ට බාරදූර වගකීමක් පැවරී ඇත. නායක හාමුදුරුවන් වූ තමා, තමාගේ එකකුස උපන් සහෝදරයා, තමාගේ කල්‍යාණ මිත‍්‍රයා, මැරෙන්න ඔන්න මෙන්න කියා සිටින වයසක හාමුදුරුවෝ, ගිලන් මරණාසන්න වී සිටින හාමුදුරුවෝ හා කිසිම කමකට නැති හාමුදුරුවන් යන හත්දෙනා අතුරින් මරණයට නියම කරන්නේ කවුරුන්ද?
මේ ලිපිය කියවන ඔබගේ උත්තරය කුමක්ද?
උත්තර ලියන්න.
තමන් මේ ප‍්‍රශ්නය ඇසූ බොහෝ දෙනාගෙන් වැඩි දෙනෙක් නායක හාමුදුරුවන් ආත්ම පරිත්‍යාගයෙන් මරණයට මුහුණ දිය යුතු බව පවසන නමුත් එය වැරදි උත්තරයක් බව බ‍්‍රහ්මවංසෝ මහතෙරුන් වහන්සේ පවසයි. ඉතිරි හය දෙනාගෙන් කවරෙකු හෝ මරණයට පත්කිරීමට භාරදීම ද වැරදි බව උන්වහන්සේ පවසයි.
නිවැරදි උත්තරය
තමා හෝ වෙනත් කිසිම හාමුදුරු කෙනෙකු මරණයට පත් කිරීමට තමන් අකමැති බව ප‍්‍රඥාවන්ත නායක හාමුදුරුවෝ පැවසූ සේක.
මක්නිසාද යත්
අප තමා කෙරෙහි මෙන්ම අනුන් කෙරෙහි සැලකිලිමත් විය යුතුයි. කරුණාවෙන්, දයාවෙන්, මෛත‍්‍රීයෙන් පැවතිය යුතුය. ඒ සැලකිල්ල, දයාව, මෛත‍්‍රීය, කරුණාව අනුන්ට මෙන්ම තමන්ටද ඒ අයුරින්ම දැක්විය යුතුයි.
නව අවුරුදු අධිෂ්ඨානය
මටත්, මගේ භාර්යාව, දරුවන්, පවුලේ ඇත්තන්, මිතුරන් හා සියලූ සතුන් කෙරෙහිත් ඉදිරි වර්ෂයේදී සැලකිලිමත් වීම, දයාවෙන්, කරුණාවෙන් හා මෛත‍්‍රියෙන් පැවතීම මගේ අවුරුදු අධිෂ්ඨානයයි.
බ‍්‍රහ්මවංසෝ තෙරුන් ඇසින් දකිමු.
සිනාසෙන සුදු හාමුදුරුවෝ
සමරසිංහ ගුණසේකර
(උපුටා ගැනීම පෙබරවාරි කලාපයෙන්)
