මහගමසේකර සහ මඩවල ඇස්. රත්නායක යන කලාකරුවන්ගේ අනුස්මරණයෙදී තිබුණේ දුරුතු මාසයටය. අප මීට පෙර ලිපියකින් සිහිපත්කොට ඇති පරිදි චරිතාපදාන අධ්‍යයනය අපේ ජීවිත සරු මඟ වෙත ගෙන යෑමට ඉවහල් වනු ඇත. ක‍්‍රීඩා කිරීම හොඳ දෙයකි. ක‍්‍රීඩාවෙන් ව්‍යායාම ලැබේ. සතුට ලැබේ. සිරුර සහ මනස මැනවින් පවත්වා ගැනීමට ඉන් අවකාශ සැලසේ. ධම්මපදයේ දැක්වෙන වටිනා අදහසක් නම් ආරෝග්‍යය පරමලාභය බවයි. අද අප රටේද බොහෝ දෙනා රෝගාතුරය. ප‍්‍රමාණයට ආහාර පාන නොගන්නා අධික ආහාර පාන ගන්නා මතුවු පෝෂණය ලබාගන්නා යන සියලූ දෙනාම සමබර තත්ත්වයේ පසුනොවෙති. සෞන්දර්ය ක‍්‍රියාකාරකම් ජීවිතය සතුටට පත්කරනු ලබන අංශයකි. නැටුම්, ගැයුම්, වැයුම් සාහිත්‍ය කලා සේවනය මීට අයත්ය. බුදුදහම අනුව එම සෞන්දර්්‍යය කාමය නොවේ. කාම රාගය එහි ඇලීමෙන් ගැටීමෙන් ඇතිවන අපහසුතාවකි.
නතෙ කාමායානි චිත‍්‍රානි ලොකෙ
සංකප්ප රාගො පුරිසස්ස කාමො
(මජ්ඣිම නිකාය)
කාමයන් යනු ලොවැති විසිතුරු වස්තු නොවේ. කාමය නම් පුද්ගලයා තුළ ඇති කාම සංකල්පයයි. මින් හැ‍‍ගෙන්නේ කියැවෙන්නේ යමක් කාම වස්තුවක් වන්නේ ඒ දෙස බලන ආකාරය අනුව බවයි. වස්තුවට වඩා එදෙස බලන ආකාරය වඩා වැදගත් බව ඉන් ධ්වනිත වේ. සිතෙහි පහන් බව සැදැහැ ගුණ නුවණැස දල්වන කවි/ගී ඇසුරු කිරීම නිරාමිස සුවයක් ලබාගැනීම සැනසීමට උපකාරයකි. භාරතයේ භික්ෂූන්ගේ භජන් ගීත ශෛලිය මෙන් එලෙසම නොවුවද අපට ද උරුම ගායන සම්ප‍්‍රදායක් ඇත. සිරිපා වන්දනා සමයේ සිහිවන්නේ තුන්සරණේ කවිය. ලෝකෝපකාරය, සුභාෂිතය, බුදුගුණාලංකාරය, ගුත්තිලය, වදන්කවි පොතේ වුවද මනහර උපදේශ පවතී. උපදේශ සාහිත්‍යය ඇසුරු කිරීමෙන් අපට අනවරත උපදෙස් ලැබේ. එවිට ජීවිතය පහසු කරවයි. මහගම සේකර විසින් ලියන ලද සැදැහැ පහන් රස මතුකළ ගීයක් දෙකක් අපි විමසමු.
සිරිපා පියුමේ
රොන් සුණු තැවරී
ගිමන් නිවන පවන් හමා ඒ
නිවී පහන් වී ළය සැනැහේ
නිවන් දොරට මඟ පානා
සමනොළ රන් කොත මුදුනේ
බැන්ද වියන් සේ
අරුණු වලා රන්සළු පැටලේ
හද කිමිදේ ලොවුතුරු සුවඳේ
කෙලෙස් මලින් මිදී
සිත සුවපත් වී
පාවී යයි නිසන්සලේ
මහ රහතන් වැඩි මඟ ඔස්සේ
වලා අතුළ කඳු වැටි අතරේ
මේ ගීතය ගායනා කළේ අමරදේවයන් විසිනි. එහි තනුව හා සංගීතයද එතුමාගේය. රන්සළු චිත‍්‍රපටයට ඇතුළත් වූ ගීතයකි. මහාචාර්ය සුනිල් ආරියරත්න මේ ගැන සඳහන් කොට ඇත්තේ මෙසේය. රන්සළු චිත‍්‍රපටයේ සිරිපා පියුමේ ගීතය, සේකර රචනා කළ චිත‍්‍රපට ගීත අතරින් තේමාව හා අත්‍යන්තයෙන් බැඳුණු සාර්ථකම ගීතය වශයෙනි. මුළු චිත‍්‍රපටය පුරා විහිදී ඇති බෞද්ධ වාතාවරණයට ලෞකික ජීවිතයෙන් පරාජිතව ලෝකෝත්තර සුවය සොයා යන ගැහැණියකගේ චිත්ත තත්ත්වයට එම වදන්වැල සමීපවෙයි. අමරදේවයන් ලියූ නාද සිත්තම් කෘතියේ මේ ගීය නිර්මාණය වූ ආකාරය මෙසේ දක්වා ඇත.
රන්සළු ආරම්භක තේමා සංගීත ආකෘතිය සාධනය කර ගැනීමෙහිලා ආභාසය ලැබුයේ පාලි ගාථා හා පිරිත් අතරින් නැගී එන ස්වර සංගීතයන් තුළිනි. අතරින් පතර ඝණ්ඨා නාදයෙන් විරාමලමින් බෞද්ධ වන්දනා පාඨයන්ගේ නාද ආකෘති රඳවමින් -
ස රි ග
මප, මප, ම,
ග රි
ග
සරි සනි
සරි ගම ගම ගරිග
වැනි ස්වර රූපාවලීන් ගෙතූයෙමි. තත් හා සුසිර ගණයේ වාදන භාවිතයෙන් පමණක් මේ සඳහා යෙදවූයේ පවිත‍්‍ර භක්ති රසය ජනනය කරනු පිණිසය. තුන් සරණේ නාද මාලාවන්ගේ ආභාසය මීට ලැබී ඇත.
ඇසේ මතුවන කදුළු බිඳුගෙන
ඔබේ සිරිපා දොවන්නම්
හදේ මැලවෙන කැලෑ මල් ගෙන
ඔබේ සිරිපා පුදන්නම්
නො අදහා බුදු කෙනෙකු දෙවියකු
මානයෙන් වල්මත්ව සිටි මම
ගලක් යැයි ඔබ සිතා සිටියෙමි
තෙතක් හෝ කිසි දයාවක් නැති
ගලින් කළ ඔබ
හදින් වෑහෙන
මහා කරුණා
ගුණය නොපෙනිණි
කෙළෙස් මළ පිරි
නුවර අතහැර
බවුන් වඩනට වනේ
වැඩි ඔබ
සොයා ආවෙමි
පොළෝ තලයේ
අනෙක් පිහිටක් නොමැති
වූ විට
ඉහල නිල්වන් අහස විනිවිද
නැගෙන ඔබගේ යෝධ වුණු බඳ
මගේ නෙත සිත මෝහනය කර
මගේ කුදු බව පසක් කර ඇත
ඔබේ පාමුල බැගෑපත් ලෙස
වැටී අයදිමි අහෝ සාමිනි
ජීවිතේ යම් පලක් ඇත්නම්
කිමැයි ඒ මට කියාදුන මැන
අමරදේවයන් ගයන මේ ගීතය ද රචනා කළේ මහගම සේකරයන්ය. ඔහු ලියූ ප‍්‍රබුද්ධ කාව්‍යයේ සඳහන් ලෙස ත‍්‍රිපිඨකය මුළුමනින් හදාරන්නට හැකිවී නම් යන සෝකය ඔහුට විය. එහෙත් ඔහු සෑහෙන පමණ බුදුවදන් ඉගෙන ගත්තෙකි. ජීවිතයේ ලෝකයේ පැවැතීම අනිත්‍ය ධර්මය ඔහුට මැනවින් පසක්විය. මෙලොව ජීවත්වන කළ ඊට අවැසි සවිය බලය සැදැහැව ගුණනුවණින්් ඔහු දුටුවේය. සංසාර චක‍්‍රයේ ගමන් මාර්ගය විනිවිද යන බැල්මක් හෙලූ ඔහු අනගි සෞන්දර්ය වේදියකුවිය. ඔහු අතින් ලියැවුණු ගී අතර බුදුගුණ මිහිර අපට අමා රසයක් වෙයි.
ආචාර්ය ප‍්‍රණීත් අභයසුන්දර
(උපුටා ගැනීම පෙබරවාරි කලාපයෙන්)
No comments:
Post a Comment